Factcheck: waarom herbruikbare bekersystemen wel duurzaam, praktisch en betaalbaar kunnen zijn

Update: 28 november 2023

Een afvalvrij (of circulair) bekersysteem kent 2 varianten: hergebruik of recycling. Veelgehoorde argumenten om niet over te stappen op hergebruik is dat het niet-duurzaam, moeilijk in handling en duur zou zijn. Klopt dat ook? We spraken hierover met Agnieszka van Batavia (The LCA Centre), Dennis Valent (GreenCups), Mirza van Meerwijk (Cupstack) en Alex Elsinga (Cup Concept).

Milieu impact

In een circulaire economie krijgt hergebruik de voorkeur boven recycling. Het LCA-onderzoek naar de milieu impact van herbruikbare bekersystemen laat zien dat een herbruikbare beker al na 5 keer hergebruik de meest duurzame keuze kan zijn. In dat scenario is een vergelijking gemaakt die gebaseerd is op de meest voorkomende scenario’s van de Plastic Promise pilots in 2019: een lichtgewicht herbruikbare Polypropyleen (PP) beker die gereinigd wordt in een efficiënte wasstraat en met een uitvalpercentage (het aantal bekers dat niet retour komt of door beschadiging niet meer geschikt is voor hergebruik) van 10%, versus een recyclebare rPET beker met recyclingpercentage van 75%. 

Retoursysteem

Door de implementatie van een retoursysteem kan het uitvalpercentage voor zowel een herbruikbaar als een recyclebaar bekersysteem beperkt worden. Indien de vergelijking wordt gemaakt tussen een lichtgewicht herbruikbare PP beker die gereinigd wordt in een efficiënte wasstraat en met een uitvalpercentage van 2%, versus een recyclebare rPET beker met recyclingpercentage van 92% ligt het omslagpunt ook op 5 keer gebruiken. Dat gebruik kan gedurende de gehele levensduur van de bekers plaatsvinden en hoeft dus niet tijdens één evenement te gebeuren. De bekers kunnen na het reinigingsproces weer op andere evenementen worden ingezet. 

Impactfactoren

Het LCA-onderzoek geeft een goed beeld van welke factoren in welke mate van invloed zijn op de milieu-impact. Het uitvalspercentage en efficiëntie van de wasstraat spelen de grootste rol, gevolgd door de soort beker en het transport.

20-100+ keer gebruiken 

Maar hoe vaak gaat een beker dan mee in de praktijk? Natuurlijk is dit afhankelijk van een aantal omstandigheden zoals het uitvalspercentage en de manier van gebruik (een beker die op de grond belandt en/of met zand in aanraking komt raakt eerder beschadigd). De bekerleveranciers zijn het erover eens dat een beker minimaal 20 keer gebruikt kan worden maar bij optimaal gebruik wel 100+ keer. Het omslagpunt van 5 keer gebruiken om hergebruik een duurzamere keuze te laten zijn dan recycling wordt dus ruimschoots gehaald! Agnieszka van Batavia (The LCA centre): “Als je de milieu-impact bekijkt dan is hergebruik echt een goede optie. Een hardcup kan in potentie na 5 keer gebruiken al duurzamer zijn en na 20 keer is de co₂ uitstoot van een hardcupsysteem ruim gehalveerd ten opzichte van een rPET softcupsysteem.

Efficiënte wasstraat

Naast het uitvalspercentage speelt efficiëntie van de wasstraat een belangrijke rol als het gaat om de milieu impact van herbruikbare bekers. De spoelcapaciteit, water- en energieverbruik zijn hierin bepalend. GreenCups, Cupstack en Cup Concept werken met moderne wasstraten die volledig op duurzame energie draaien en volgens de strengste hygiëne-eisen werken. Voor optimale hygiëne is het aan te raden om de bekers niet handmatig te spoelen in een spoelbak maar altijd in een professionele wasstraat te reinigen. Er zijn ook mobiele wasstraten, zoals die van De Bekerwasstraat die je op locatie kan inzetten. 

Wasstraat Cupstack

Soort bekers

Minder significant voor de milieu-impact maar ook niet onbelangrijk is het soort beker. Polypropyleen (PP) is de meest duurzame keuze. Doordat deze beker minder snel beschadigd raakt, gaat hij langer mee dan een beker gemaakt van Polycarbonaat (PC). Ook het gewicht van de bekers speelt een rol. Mede naar aanleiding van het LCA-onderzoek hebben zowel GreenCups als Cup Concept nieuwe bekers ontwikkeld die minder plastic bevatten en dus nog lichter zijn in gewicht.

Assortiment bekers

De verschillende leveranciers hebben naast diverse formaten bekers, koffiebekers en pitchers ook bekers met daarop de logo’s van drankmerken. Voor bekers met de logo’s van onder andere Grolsch, Heineken, en Desperados kan Cupstack je van dienst zijn. GreenCups biedt bekers van Jupiler, Brand en Gulpener aan. Alle partijen werken aan het uitbreiden van hun bekerassortiment en geven aan genoeg bekers te kunnen leveren voor grote festivals met 75.000+ bezoekers. Vraag dus naar de mogelijkheden als je een offerte op gaat vragen. 

Never Give Up On Your Cup

Om bezoekers aan te sporen drinkbekers en flesjes terug te brengen naar bar of inleverpunt zodat deze hergebruikt of gerecycled kunnen worden, lanceerden we de campagne Never Give Up On Your Cup. De mediakit, die je gratis kunt downloaden, zit boordevol media-uitingen om je te helpen om hier eenduidig over te communiceren met de bezoekers van je evenement. Zowel GreenCups als Cupstack hebben een Never Give Up On Your Cup-beker in hun assortiment!

Transport

In tegenstelling tot wat veel mensen denken speelt transport niet de meest significante rol als het gaat om de milieu-impact van een herbruikbaar bekersysteem. Natuurlijk is altijd goed om de transportkilometers te beperken. Hierin speelt naast de afstand tussen de evenementenlocatie en de bekerleverancier ook de transportplanning een rol. In een efficiënte transportplanning rijden er zo min mogelijk lege vrachtwagens door bijvoorbeeld het combineren van transporten. 

Fotocredits: Soenda festival

Duurzaam imago onder bezoekers

Festivalbezoekers ervaren herbruikbare bekers ook als een duurzame keuze, blijkt uit het publieksonderzoek dat onlangs in opdracht van Coca-Cola is uitgevoerd. Meer dan 75% van de ondervraagden beoordeelde een herbruikbare beker als duurzame keuze. Lees meer over dit onderzoek in het artikel over statiegeld op kleine flesjes. 

Aflevering bekers GreenCups

Praktijkervaring

De ervaring leert dat voor de implementatie van een nieuw bekersysteem samenwerking met een leverancier met voldoende praktijkervaring van groot belang is. GreenCups (onderdeel van Dutch Cups) is in 1996 al gestart met het verkopen, verhuren en reinigen van bekers. Dennis Valent (GreenCups); “25 jaar geleden ben ik met dit concept gestart omdat ik me ergerde aan de vele wegwerpbekers op de grond. Paradiso, Theaterfestival De Parade en Houtfestival Haarlem waren toen enkele van mijn eerste klanten.”  Hoewel Cupstack en Cup Concept pas een aantal jaar actief zijn in deze markt hebben ook zij de nodige ervaring opgedaan. Mirza van Meerwijk (Cupstack): we zijn een zusterbedrijf van Barproducties waarmee we al sinds 2011 herbruikbare bekers inzetten op evenementen als Pride Amsterdam en DGTL.

Handige tools

Zowel GreenCups, Cupstack als Cup Concept hebben niet stilgezeten in de ‘Corona-pauze’. Systemen en werkwijzen zijn doorontwikkeld en handige tools zijn ontworpen om het voor een organisator nog makkelijker te maken om een herbruikbaar bekersysteem te implementeren. Denk daarbij aan apps die je helpen bij het voeren van een sluitende administratie en het verrekenen van statiegeldstromen en systemen die het makkelijker en veiliger maken om statiegeld uit te betalen aan bezoekers. Alex Elsinga (Cup Concept): “Voor een snelle omloopsnelheid in de bar hebben we ook speciale inname korven ontwikkeld. Hierdoor wordt het tellen van de bekers een stuk gemakkelijker en overzichtelijker”. 

Marktmeester app Cup Concept

Hoge kosten 

Het laatste veelgehoorde argument om niet over te stappen op een herbruikbaar systeem zijn de hoge kosten. Daar hoeft zeker niet altijd sprake van te zijn.. Naast een besparing op de schoonmaak- en afvalkosten zijn er ook manieren om een verdienmodel in het retoursysteem te bouwen. Let daarbij op dat dit het uitvalspercentage niet vergroot, dan wordt het namelijk ook minder duurzaam. Een voorbeeld;” Door de bezoeker een hoger statiegeldbedrag te laten betalen dan het retourbedrag bij inlevering van de beker kan het systeem rendabel worden gemaakt.”

Aan de slag

Ga jij aan de slag met herbruikbaar bekersysteem? Veel festivals en evenementen, waaronder Into The Great Wide Open, Leidens Ontzet, DGTL, Strafwerk, Soenda, Smeerboel, Into the Woods, Wildenburg, Amsterdam Open Air, Eurosonic Noorderslag, Best Kept Secret en Amsterdam Marathon, gingen je al voor. Wil je meer weten over de mogelijkheden en ervaringen van andere organisatoren? In de Plastic Promise toolkit vind je kennisartikelen en praktijkcases, handig bij het maken van je bekerplan. Heb je vragen of aanvullingen naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten via info@plasticpromise.nl.